Co bardziej pobudza – kofeina czy teina?

Kofeina i teina to dwie substancje, które często kojarzymy z napojami pobudzającymi, takimi jak kawa i herbata. Czy wiesz, że kofeina i teina to w rzeczywistości ta sama cząsteczka chemiczna? Odkryto to już w XIX wieku, ale nadal używamy różnych nazw w zależności od źródła tej substancji. W tym artykule postaramy się wyjaśnić, czym się różnią kofeina i teina pod względem działania na organizm i jaką rolę odgrywają w naszym codziennym życiu.

Kofeina – co to jest i gdzie się znajduje?

Kofeina jest alkaloidem purynowym, który naturalnie występuje w wielu roślinach, takich jak ziarna kawy, nasiona kakaowca, liście herbaty, nasiona guarany czy liście ostrokrzewu paragwajskiego (yerba mate). Kofeina ma właściwości pobudzające ośrodkowy układ nerwowy, poprawiające koncentrację, myślenie i samopoczucie. Kofeina zmniejsza też uczucie zmęczenia i senności oraz może mieć korzystny wpływ na metabolizm i pracę serca.

Kofeina jest najczęściej spożywana w formie napojów lub naparów, takich jak kawa, herbata czy energetyki. Zawartość kofeiny w tych produktach zależy od wielu czynników, takich jak pochodzenie rośliny, sposób jej przetwarzania, temperatura wody i czas parzenia. Przyjmuje się, że średnia zawartość kofeiny wynosi:

• czarna kawa parzona – 70-140 mg na 200 ml
• czarna kawa rozpuszczalna – 40-70 mg na 200 ml
• czarna kawa bezkofeinowa – do 5 mg na 200 ml
• espresso – 420 mg na 100 ml (podaje się je w porcjach po 25 ml, czyli ok. 52 mg na porcję)
• cappuccino i latte – ok. 55 mg na 200 ml
• czarna herbata – 40 mg na 200 ml
• herbata oolong – 32 mg na 200 ml
• zielona herbata – 24 mg na 200 ml
• masala czaj – 18 mg na 200 ml

Zalecana dawka kofeiny dla zdrowego dorosłego człowieka wynosi około 300-400 mg dziennie, co odpowiada mniej więcej trzem do czterech filiżankom kawy lub herbaty. Przekroczenie tej dawki może prowadzić do niepożądanych skutków ubocznych, takich jak nerwowość, bezsenność, bóle głowy, nudności czy zaburzenia rytmu serca.

Teina – co to jest i gdzie się znajduje?

Teina to po prostu inna nazwa dla kofeiny, która jest stosowana głównie w kontekście naparów herbacianych, zwłaszcza tych pochodzących z liści herbaty Camellia sinensis. Często mówi się, że herbata zawiera teinę, a kawa kofeinę, ale tak naprawdę oba napoje zawierają ten sam związek chemiczny — kofeinę. W przypadku herbaty, kofeina (teina) jest często połączona z innymi związkami, takimi jak teanina, co wpływa na sposób jej wchłaniania i działanie w organizmie.

W organizmie teina działa na poziomie mózgu, blokując receptory adenozyny, które są zwykle odpowiedzialne za spowalnianie aktywności neuronów. W wyniku blokady receptorów adenozyny, neurony stają się bardziej pobudzone, co skutkuje zwiększoną aktywnością mózgu i zwiększeniem poziomu energii.

Jednakże teina z herbaty ma dodatkowo inne właściwości, które wpływają na sposób jej działania w organizmie. Herbaty zawierają też wiele innych związków, w tym teaninę, która działa uspokajająco na organizm i łagodzi niepożądane skutki uboczne kofeiny, takie jak nadpobudliwość i lęk. Dlatego spożycie teiny w herbacie może wpływać na organizm w sposób bardziej zrównoważony i mniej intensywny niż spożycie kofeiny z innych źródeł, takich jak kawa czy napoje energetyczne.